Actie nodig om staalproductie en miljoenen jobs in Europa te houden

De toekomst van een sterke en veerkrachtige EU kan alleen worden gesmeed met staal dat in Europa is gemaakt. Koolstofarm staal van Europese makelij speelt een strategische rol omdat het een netto-nul­economie mogelijk maakt, maar vandaag heeft het te kampen met sterke tegenwind van hoge energieprijzen, oneerlijke concurrentie, wereldwijde overcapaciteit en toenemende unilaterale koolstofkosten. 

Het jaar 2023 laat de laagste Europese ruwstaalproductie ooit zien, met een aantal stilgelegde fabrieken en ernstige gevolgen voor werknemers. Het waarborgen van de voorwaarden voor de levensvatbaarheid op korte termijn en het koolstofvrij maken van de staalsector moet dringend bovenaan de EU-agenda staan. De EU en haar lidstaten hebben de afgelopen jaren een aantal initiatieven gelanceerd om de Europese industriële overgang naar koolstofneutraliteit te stimuleren en te ondersteunen. 

De echte knelpunten zijn echter nog niet opgelost. Deze omvatten de levering van internationaal concurrerend geprijsde koolstofarme energie, de oprichting van leidende markten voor Europees groen staal en maatregelen om de enorme, zeer CO2-intensieve overcapaciteit op de mondiale staalmarkt aan te pakken. We dringen er daarom bij beleidsmakers op aan om snel actie te ondernemen om de staalproductie in de EU te behouden, evenals de miljoenen hoogwaardige banen die ermee verbonden zijn.

De Green Deal moet ambitieuze klimaatdoelstellingen realiseren en tegelijkertijd blijvende welvaart garanderen. De Europese economische integratie is gebouwd met staal, de ruggengraat van de Europese productiewaardeketens. Wij zijn ervan overtuigd dat ook de toekomst van Europa en zijn cleantechsector alleen kan worden gesmeed met Europees groen staal. Deze EU-dialoog is het eerste belangrijke initiatief in deze richting en we hopen dat het wordt voortgezet en gevolgd door concrete stappen. Wij pleiten al sinds 2020 voor een Green Deal Staal. De tijd is nu gekomen om dit te realiseren.

De Europese staalsector is, zoals de Commissie erkent, wereldwijd koploper op het gebied van decarbonisatie, met ongeveer 60 van de 80 geplande koolstofarme projecten wereldwijd. De behoefte aan kapitaalinvesteringen bedraagt echter 31 miljard euro en de operationele uitgaven bedragen 54 miljard euro, in totaal 85 miljard euro. Maar de leidende positie van de EU-staalindustrie in de race naar netto-nul wordt in gevaar gebracht door energieprijzen die vier tot zes keer hoger liggen dan die van de Europese concurrenten die bovendien ook overheidssubsidies genieten. 

Er zijn vijf actielijnen die het EU-beleid moet aanpakken, zoals benadrukt in het Manifest 2024-2029 van de sector: 

Wij roepen de Commissie en de EU-beleidsmakers op om de dialoog met de staalindustrie voort te zetten en dringend de juiste voorwaarden te scheppen om de overgang mogelijk te maken. Het is in het strategische belang van de EU om ervoor te zorgen dat koolstofarm staal in Europa wordt gemaakt.  

De Pen – Axel Eggert – Directeur-generaal van de Europese Staalassociatie EUROFER