Afzuiging aan de bron verkleint risico op blootstelling aan lasdampen

De dampen die vrijkomen bij het lassen brengen gezondheidsrisico’s met zich mee voor uw lassers. Afzuiging is dan ook de boodschap om de emissies onder een kritiek niveau te houden. Maar hoe bereikt u nu een veilig en rendabel lasproces? Waar mogelijk werpt afzuiging aan de bron zich op als meest efficiënte methode. Het risico op blootstelling wordt zo immers zo klein mogelijk gemaakt. Er bestaan diverse manieren om dat te realiseren, in functie van het product en het proces.

Bij laswerkzaamheden komen uit het smeltbad, de toevoegmaterialen en de stoffen op het werkstuk partikels en gassen vrij. Samen vormen ze lasrook die schadelijke metaaloxiden kan bevatten. Door inademing kan op korte termijn irritatie (ogen, heesheid, keelpijn) of metaaldampkoorts (toxische inhalatiekoorts) ontstaan. Op lange termijn liggen er onder andere risico’s voor afwijkende longfuncties (bronchiale astma, COPD, stoflong …) kanker en schade aan het zenuwstelsel. We ademen ongeveer 20 l/min in tijdens normale werkomstandigheden. Op jaarbasis tikt dat voor een lasser aan tot 2.300 m³ lucht. Voor België en Frankrijk ligt de grenswaarde op 5 mg/m³ (maximaal toegestane concentratie van (gevaarlijke) stoffen). Nederland legt de lat op 1 mg/m³. Men kan een aantal maatregelen nemen om de vervuiling die vrijkomt tot en minimum te beperken. Denk bijvoorbeeld aan het verwijderen van verf-, olie- of vetlagen voor het lassen. Maar wanneer de lasrook die vrijkomt nog altijd niet binnen de toleranties valt, zal men de stap moeten zetten naar afzuiging. En hoe dichter men bij de bron kan afzuigen hoe minder uw lasser zal blootgesteld worden aan gevaarlijke dampen.

Bronafzuiging door afzuigarmen

De meest populaire methode is het plaatsen van een afzuigarm aan een vast laswerk-station. De armen zijn vast gemonteerd (aan de wand of op rails) maar flexibel zodat ze ook van meerwaarde kunnen zijn voor bedrijven die werkstukken in verschillende formaten en vormen verwerken. Door voldoende aandacht te besteden aan een juiste positionering kan de rookpluim voor 100% opgezogen worden. Dit is dan ook van cruciaal belang, niet alleen voor de lasser in kwestie maar ook voor de rest van de werkplek. De afzuiging moet zo dicht mogelijk bij het werkstuk gebeuren (30 à 50 cm) en op een manier dat de lasser ook niet (te veel) gehinderd wordt in zijn werkzaamheden. Waak er steeds over dat de afgezogen lucht niet naar een ruimte gaat waar andere collega’s aan het werk zijn.

Bronafzuiging door een mobiele unit

Vaste laswerkstations kunnen dan wel gebaat zijn met een vast gemonteerde afzuigarm, niet elke productiehal is zo opgebouwd. Waar een vaste installatie niet mogelijk of wenselijk is, bieden de fabrikanten van afzuigsystemen ook mobiele afzuig- of filterunits. Deze kunnen overal naartoe gereden worden om zo dicht mogelijk bij de bron te gaan afzuigen.

Bronafzuiging op lastafel

Fabrikanten leveren tevens werkbanken voor het lassen die al uitgerust zijn met onder- en achterafzuiging. Deze lastafels voorzien van een afzuig- en filtratiesysteem kunnen dan overal op de werkvloer komen, waar er een aansluiting aanwezig is voor bestaande afvoerunits. Dit leent zich het beste voor het continu lassen van kleinere voorwerpen.

Bronafzuiging op de lastoorts

Men kan ten slotte op een lastoorts een hoog-vacuümsysteem aansluiten. Om het gasmondstuk zit dan een buis die de rook daar direct afzuigt. Door de hoge luchtsnelheid van de afzuiging en de onderdruk in het mondstuk zal ook de lasrook eromheen meegezogen worden. Een efficiënte oplossing met een klein luchtdebiet die altijd beschikbaar is wanneer u last. De lasrook zal zo al vanop een afstand van ongeveer 10 cm worden meegezogen. Belangrijke elementen om hier af te wegen zijn de ergonomie voor de lasser (zwaardere en grotere lastoorts) en de positionering. Men moet er over waken dat het beschermgas niet wordt meegezogen.   ν