De Pen | Marcel Fiedler, productmanager bending/automation bij Bystronic Inc

Plooien in het tijdperk van de smartphone

Weet je nog toen je jouw eerste gsm uit de verpakking haalde. Je greep eerst naar de handleiding om dat nieuwe hebbeding op te starten. Als je vandaag een nieuwe smartphone krijgt, schakel je hem in en ga je er mee aan de slag. Hij is waarschijnlijk zelfs al opgeladen en klaar voor gebruik. Zonder knoppen, zijn volledige oppervlak is een human-machine interface (HMI) geworden. Plooibanken gaan gelukkig veel langer mee dan smartphones. In vele ateliers vind je klassieke sturingen en ultramoderne technologie zij aan zij. Het zal tijd en geduld kosten om de verschillen tussen elke machine onder de knie te krijgen. En dat vraag ook om aparte trainingsstrategieën.

Kan je jou nog voorstellen hoe het er aan toeging toen je voor het eerst voor een plooibank stond. In het tijdperk voor de smartphone, loodste een oude rot in het vak je stap voor stap door de handleiding. Je leerde de positie van elke as juist zetten, bepalen waar de achteraanslag moest komen, andere aanpassingen uit te voeren door nominale waarden in de controller te voeden en dan te produceren tot het tijd was voor de volgende batch. Klaar? Tijd voor de volgende machine. Je leest de tekening, programmeert de sturing. Je bepaalt het materiaal en de dikte, de plooihoek en positioneert de achteraanslagen manueel voor elke plooi. Door de band genomen kostte het minimaal tien minuten om de plooibank klaar te zetten voor de eerste plooi. Maar je stond er alleen voor, de machine toonde op geen enkele manier wat er nodig was, vandaar de ervaren gids aan je zijde.

We spoelen voort naar vandaag. Als je nu op zoek bent naar je eerste job in plaatbewerking, kom je eerst in een klasomgeving terecht. Je krijgt een stoel naast een pc waarop de software voor de plooibank geïnstalleerd staat. Het is niet de collega met de meeste dienstjaren op de teller die je door de bediening van de plooibank zal loodsen, maar de software. Ze navigeert je feilloos doorheen de interface, zonder knoppen of toetsen, ook al heb je nog geen ervaring. Doet het een belletje rinkelen? Smartphones hebben een enorme impact gehad op hoe de industrie in interactie gaat met machines. Je hoeft er de tekening niet meer bij te nemen, elke stap in het plooien aan te passen en de x-waarde van de achteraanslag te bepalen, alles wordt in de achtergrond voor jou berekend en gecorrigeerd.

Een werkstuk met acht plooien heeft 10.321.920 mogelijke plooitaken. Dat resulteert in 20 miljoen mogelijke botsingen voor- en na het plooien. Software controleert dat automatisch in enkele tellen. Als je de positie van de achteraanslag wil wijzigen, toont de sturing exact hoe ze zal bewegen. De sturing her­berekent elke verandering in real-time met een vingerknip. Je beschikt nu over een volledige 3D-­visualisering van de geometrie van het werkstuk waardoor de CNC elke positie van de as automatisch kan berekenen. Een plooibank kan zich misschien wel dertig jaar probleemloos van zijn taken kwijten. Maar de kortere set-up tijden, daarin schuilt de winst om te investeren in nieuwe plooitechnologie. De meeste orders vandaag eisen een precieze positionering van de gereedschappen, zeker bij complexe geometriën. Vraag maar aan elke collega die op een oudere plooibank gewerkt heeft of hij ooit een stuk omgekeerd geplooid heeft. Het antwoord is hoogstwaarschijnlijk ja. Een sturing met 3D-beelden helpt dit voorkomen. Ze tonen elke contour van het stuk, interne features incluis, voor een juiste oriëntatie. Als je het kleur ziet veranderen op het scherm, dan weet je dat je het stuk moet draaien voor de volgende plooi.

Geavanceerde HMI’s en andere technologische sprongen voorwaarts hebben niks veranderd aan de fundamenten van het plooien. Hoe oud of nieuw de plooibank ook is, er is nog steeds sprake van k-factoren en plooitoleranties, ze worden nu gewoon automatisch berekend. De ervaring die je nu opbouwt aan de machine kan dienen om na te denken hoe je plooitechnologie en de volledige workflow efficiënter kan maken. En voor bedrijven maakt het de jacht op plooitalenten net iets flexibeler. Want zelfs als je nog nooit een plooibank hebt aangeraakt, zal je een eerste stuk als na vijf minuten kunnen afleveren. Allemaal dankzij de gebruiksvriendelijke sturingsinterface.