Moeten we nog ponsen?

Vooral de grotere mate van flexibiliteit in vorm bleek een zeer sterke troef in deze ‘high mix, low volume’ productie van vandaag. Heeft investeren in een ponsmachine dan hoegenaamd nog zin? Ja natuurlijk! Het blijft de beste keuze voor onderdelen zonder al te complexe contouren.

Lange tijd waren ponsmachines de werkkrachten bij uitstek in het atelier van plaat­bewerkers. Immers, ze zijn betaalbaar, veelzijdig in de verschillende bewerkingen die ze kunnen uitvoeren (tappen, omvormen, boren, mar­keren, graveren, plooien …) en snel, zeer snel. In een luide oogwenk is de vorm uit het plaatmateriaal verwijderd. Het addertje onder het gras bij ponsmachines zijn echter de gereedschappen. De stempels en matrijzen zijn de wapens van de ponsmachine om zijn vormen te maken. Volledige vormvrijheid is er niet en voor elke batch moet telkens de juiste set worden klaargezet. Dat kost tijd. Maar gereedschappen kosten ook geld, hoe groter de serie, hoe meer specifieke gereedschappen zullen renderen. Als de ster van ponsmachines wat tanende is, heeft dat vooral met deze elementen te zien. De metaalindustrie vandaag wordt immers gekenmerkt door een ‘high mix, low volume productie. Dat neemt niet weg dat ze in volautomatische lijnen vaak nog altijd de meest rendabele keuze zijn. Aan de kost per onderdeel kan een lasersnijmachine zelden tippen.

Aan de andere kant heb je dan de lasersnij­machines. Zij winnen nog altijd aan populariteit overal ter wereld door hun flexibiliteit. Welke vorm u ook wilt uitsnijden, alles is mogelijk en zonder een set-up te moeten ondergaan. De laserstraal staat meteen weer paraat. Door de grotere volumes die over de toonbank gaan is de technologie tegelijk een stuk betaalbaarder geworden, wat zijn populariteit uiteraard weer in de hand werkt. Het ene gereedschap dat nodig is voor het snijden is de laserstraal en het laat een volledige vrijheid in contouren toe. Dat compenseert al deels voor de hogere initiële investering. Een tweede voordeel om aan dat verschil te knagen, heeft te maken met de benutting van de plaat. De stukken kunnen bij lasers optimaal genest worden, zodat er nog maar weinig vlees aan het skelet blijft hangen dat uit de lasersnijmachine komt. Bij ponsen is dat wel eventjes anders.

Maar wat maakt ponsen dan nog tot een goede keuze in uw productieproces? Besef allereerst dat een ponsmachine niet meer dezelfde technologie is als pakweg tien jaar geleden. Op vlak van snelheid en snedekwaliteit zat het altijd al goed. Waar fabrikanten aan getimmerd hebben dat zijn in de eerste plaats de functionaliteiten. Meerdere bewerkingen in één en dezelfde opspanning daar heeft iedereen wel oren naar. Met plooi- of wielgereedschappen er bij kan uw ponsmachine uitgroeien tot een flexibel bewerkingscentrum. De evoluties gebeurden ook op vlak van energieverbruik. Voornamelijk door de omschakeling van hydraulisch naar servo-elektrisch kan er vandaag een stuk energe­tischer geponst worden. Daarnaast is er het luik automatiseren. Wat het laden van de machines betreft is het een ex aequo tussen ponsen en lasers, maar op vlak van uitsorteren en uitnemen van stukken heeft de ponsmachine vandaag nog altijd een streepje voor. Dat gebeurt een stuk betrouwbaarder, net het woord dat men wil horen als men aan onbemand werken denkt. 

Wie vandaag kiest voor een ponsmachine kiest voor een machine die kant-en-klare producten in een zeer stabiel proces kan maken. Vooral als er vervormingen moeten gebeuren zal ze de niet te kloppen technologie zijn. Ponsen biedt een opstap naar 3D-bewerkingen en blijft de beste kostprijs per onderdeel voorleggen. Maar voor wie de seriegroottes dusdanig zijn teruggelopen en er veel gewisseld moet worden tussen producten zal de laser nog altijd sterke troeven in handen houden.