Oppervlaktebehandeling cruciaal om aan hogere eisen tegemoet te komen

Elk metaalproduct dat vandaag op de markt komt, van minuscule elektronica-onderdelen tot de wieken van windmolens, zal een oppervlaktebehandeling ondergaan hebben om esthetische reden, om het duurzamer te maken, om extra eigenschappen toe te voegen …. Zonder oppervlaktebehandeling zouden heel wat gebruiksvoor­werpen zelfs niet bestaan of functioneren. Ondanks het belang van de juiste oppervlaktebehandeling worden ze door metaalbewerkers nog te vaak als de laatste stap gezien en niet betrokken in het voortraject. “Een gemiste kans”, vindt Veerle Fincken, program manager van het VOM. Een gesprek over de meerwaarde die de sector van oppervlaktebehandelaars kan creëren.

Tekst: Valérie Couplez  Beeld: iStock en VOM

Waarom is oppervlaktebehandeling zo belangrijk?

“Hoe zou ons leven eruitzien zonder auto’s? Zonder metalen constructies? Zonder keuken- en tuingereedschappen, multimedia, mobiele telefoons, muziekinstrumenten, gesofisticeerde ziekenhuisapparatuur die levens redt? Elk van deze producten zou niet over dezelfde eigenschappen kunnen beschikken zonder een degelijke oppervlaktebehandelin. Vakvereniging VOM is dan ook bijzonder trots op haar leden die zich dagdagelijks inzetten om ons comfort en onze welvaart te ondersteunen. Wij proberen hen op onze beurt te helpen door oppervlaktebehandeling te promoten. Het is immers een zeer complexe wereld. Daarom informeert VOM voorschrijvers, opdrachtgevers, bouwheren, architecten, studiebureaus en projectontwikkelaars over de mogelijkheden van de technologie.”

“Lot size one zal enkel mogelijk zijn in een Industrie 4.0-omgeving waar digitalisering zich sterk heeft doorgezet en werknemers zich laten begeleiden door robots en cobots. Zover zijn we zeker nog niet. En op vlak van digitalisering en automatisering hebben we als sector zelf nog wel een weg af te leggen. Er zijn al heel veel tools beschikbaar, ook om stap voor stap vooruit te gaan in een digitale transformatie maar dat gebeurt nog te weinig. Jobcoaters kunnen vandaag echter nog steeds in serie werken, al stellen we wel vast dat ze kleiner worden in aantallen en dat er steeds specifiekere eisen aan gekoppeld worden. Producenten willen producten die sneller en goedkoper te maken zijn en daarbovenop nog langer meegaan. Dat zijn drie elementen die moeilijk te combineren vallen. VOM en zijn leden staan voor kwaliteit en een lange levensduur. Duurzame producten dus. Maar daar hangt een prijskaartje aan. Het zal op lange termijn echter renderen om vandaag een hogere prijs te betalen en voor kwaliteit te kiezen dan voor een coatingsysteem te opteren dat vroegtijdig faalt en schade veroorzaakt.”   

“Oppervlaktebehandeling zelf is eigenlijk maar een fractie van de prijs van het gehele product. Ik probeer te illustreren met een voorbeeld. Een middelgrote compressor (2 m x 1,5 m x 1,5 m) kost ongeveer 25.000 euro. Het plaatwerk zelf zal verantwoordelijk zijn voor 1.000 euro daarvan. Een minderwaardig coatingsysteem voor het lakken van dat plaatwerk komt dan neer op 200 euro, ofwel 0,72% van de prijs. Hierbij loopt men dan wel het risico dat het materiaal degradatie begint te vertonen en dat de compressor na een drietal jaar bijvoorbeeld al uit de verhuurmarkt wordt gehaald. Dan is dat zuur betaald geld. Maar wie kiest voor een tweelagensysteem met verbeterd buitenbestendig poeder zal 300 à 360 euro betalen voor zijn lakwerk (1,44% van de kostprijs) maar dan wel de levensduur aanzienlijk verlengen. Die slimme keuzes worden vandaag nog te weinig gemaakt.

“Wanneer een product beschadigd raakt of niet functioneert naar behoren, wordt nogal snel met de vinger gewezen naar de oppervlakte­behandelaar. Hij is immers de laatste stap in de keten, een keten die overigens niet altijd even transparant is, en dus ook het eerste aanspreekpunt als er iets fout loopt. Maar eigenlijk zouden onze bedrijven al van bij het prille begin, al van op de tekentafel moeten betrokken worden in het ontwerp van een product. Er zit heel wat kennis en vakmanschap bij onze leden waar metaalbewerkers van kunnen leren om tot betere producten te komen. De sector is ook voortdurend in evolutie. Pas als iedere stap in de keten betrokken wordt in het ontwerp kunnen we tot kwalitatief zeer hoogstaande producten komen. En die zullen altijd hun plaats hebben op de markt.”    υ

“Het gaat meestal niet om baanbrekende innovaties, maar op technisch vlak zien we wel veel procesverbeteringen. De milieuwetgeving is een van de belangrijkste drijfveren geweest in de verdere professionalisering van onze sector. De oppervlaktebehandelaars zijn zich bewust van de gevaren die verbonden zijn aan de chemische producten waar ze mee werken. Alle mogelijke maatregelen worden genomen om risico’s voor de gezondheid van de medewerkers en voor de veiligheid van het milieu worden genomen, geëvalueerd en onderhouden. De belangrijkste vernieuwingen zitten dan ook in businessmodellen die hen toelaten om duurzamer, milieuvriendelijker en efficiënter te kunnen werken. Daar speelt ook het belang van kwaliteitslabels, die kunnen aantonen dat de processen bij onze bedrijven op de meest optimale manier verlopen.”

“Als de grote OEM’ers in lockdown gaan, dan ondervindt de hele toe­leveringsketen daar negatieve gevolgen van. Daar kan je niet van onderuit. Maar volgens onze polls hebben onze kmo’s goed standgehouden. In de eerste weken van de lockdown waren er wel problemen met de toeleveringsketen en een tekort aan werkkrachten. Beide zaken hebben zich echter vrij snel hersteld. Het was voor veel oppervlaktebehandelaars het sein om na te denken over hun bedrijf en hoe ze dat het beste door de crisis kunnen loodsen. Orderboekjes vullen en personeel veilig aan het werk houden zijn nu prioritair en daar worden heel wat inspanningen voor geleverd. Nog meer reden om trots te zijn op onze leden.”