Oppervlaktebehandelingen zijn een uitstekende manier om de eigenschappen van een materiaal te gaan verbeteren. Dit geldt evenzeer voor rvs. Laat u niet misleiden door het begrip ‘roestvast staal’, ook dit materiaal is onderhevig aan weersomstandigheden, chemische agentia … die hun sporen nalaten. Daarom zijn er in functie van het budget en de vooropgestelde eisen verschillende oppervlaktebehandelingen om toe te passen. Metaalvak zet de voornaamste op een rij.

Rvs is allerminst immuun tegen oxidatie of aanlading. Deze legering van ijzer, chroom en nikkel omvat nog altijd voor meer dan 70% ijzer. Weliswaar zorgt de chroomoxidehuid voor een beschermende laag rond het materiaal, maar na verloop van tijd kan er roestvorming optreden. Dat komt onder meer door mechanische beschadiging (verschillende metaalbewerkingen zoals lassen of knippen), maar evengoed laten de elementen hun sporen na op de chroomoxidehuid of zorgen verontreinigingen voor schade. Wie ervan verzekerd wil zijn dat rvs tijdens zijn volledige levensduur roestvrij blijft, moet opteren voor een oppervlaktebehandeling. Maar er kunnen ook nog extra functionaliteiten worden toegevoegd.

 

Beitsen en passiveren

De meest populaire oppervlaktebehandelingen voor rvs zijn beitsen en passiveren. Deze behandeling zal de oxidelaag herstellen en het rvs weer passief maken. Dit is een behandeling die eigenlijk altijd moet plaatsvinden. Bij beitsen gaat men aan de slag met een beitsmiddel (dat bestaat uit onder andere waterstoffluoride en salpeterzuur) om de carbides, ijzerdelen, onzuiverheden en lasverkleuringen te verwijderen. Wanneer er daarna gereinigd wordt met koud, zuurstofrijk water onder hoge druk, zal het materiaal weer openstaan voor de reactie met zuurstof. Het resultaat? De corrosiebestendige toplaag kan weer aangroeien. Bij passiveren wordt er alleen gebruikgemaakt van salpeterzuur, waardoor het effect er al na een halfuur is in plaats van na 48 uur. Na deze behandeling zal rvs niet meer gaan corroderen. Beide behandelingen kunnen op verschillende manieren gebeuren: dompelen, circuleren of sproeien (innevelen).

 

Elektrolytisch polijsten

Dat elektrolytisch polijsten de laatste jaren aan een opmars bezig is, heeft er alles mee te maken dan er een nieuwe homogene, metaaleigen en gesloten chroomoxidehuis ontstaat na het proces. Dat resulteert in belangrijke voordelen waaronder een lagere oppervlakteruwheid, een hogere corrosieweerstand door de chroomverrijking, een verminderde adhesie van vuil en een lagere wrijvingsweerstand. Elektrolytisch polijsten gebeurt in een aantal opeenvolgende baden door de toepassing van elektrolyse. Men dompelt een elektrisch geleidende drager onder, waaraan het te behandelen product is vastgemaakt. De elektrisch geleidende drager krijgt een verbinding met de positieve kant van de stroombron, de anode. De kathode is dan weer een stuk rvs of koper dat ongeveer dezelfde vorm aanneemt als het te behandelen stuk. Wanneer de stroom aangaat, ontstaat er in het zuurbad een elektrisch circuit en zullen de chemicaliën de metaalionen aan het te behandelen stuk onttrekken en naar de kathode voeren. Afhankelijk van de exacte samenstelling van het zuurbad en in functie van spanning, ampèrage, tijdsduur en temperatuur, zal men het oppervlak van het behandelde rvs herschikken om zo verbeterde eigenschappen te krijgen. Elektrolytisch polijsten kan enkel toegepast worden op austenitische varianten die wel goed zijn voor het gros van de toepassingen op de markt.

 

Amorfiseren

Net al bij elektrolytisch polijsten omvat amorfiseren een elektrochemische behandeling. Deze techniek neemt de poreuze bovenlaag van rvs weg en creëert een nieuw, glad en gesloten amorf oppervlak. Dit verhindert niet alleen dat verontreinigingen zich vastzetten in het materiaal, omdat een geamorfiseerd oppervlak arm is aan waterstof zal bacteriegroei verder verhinderd worden. Hierbij zal men vooral uitstekende anti-kleefeigenschappen en zelfreinigende eigenschappen verkrijgen. Dit is een veel gevraagde techniek in de voedings- en farmaceutische industrie om de producten makkelijker uit de machines en van de transportbanden te laten glijden en aankleving te vermijden voor een betere reinigbaarheid.

 

Elektrolytisch ontzwarten

Rvs is een materiaal met zeer mooie eigenschappen, maar het heeft ook een donker kantje. Letterlijk dan. Door wrijving over rvs kan er immers een zwartverkleuring ontstaan op de producten zelf. Door de rvs materialen te onderwerpen aan een elektrochemisch bad voor ontzwarten, kan voorkomen worden dat deze zwartverkleuring optreedt.

Micro-onduleren

Het principe achter micro-onduleren is het verkleinen van het contactoppervlak. Na micro-onduleren zal er een oppervlak met een golvende structuur ontstaan in het rvs. Door de hogere basisruwheid dan bij het elektrolytisch polijsten ontstaat er een luchtkusseneffect tussen de wand van het recipiënt en het product. Deze afgeronde golftextuur zorgt op die manier voor sterk verbeterde glij-eigenschappen en een lage wrijvingscoëfficiënt. Bovendien deelt het de hoge corrosieweerstand en reinigbaarheid die eigen is aan het elektrolytisch polijsten. Deze behandeling heeft reeds sterk ingang gevonden bij intern transport en verpakkingsprocessen in de voedingsindustrie. Denk aan glijgoten, trechters, glijbanen, weegbunkers …

 

Polijsten en slijpen

Polijsten en slijpen, ten slotte, blijven in vele gevallen wenselijk om een bepaalde ruwheid in het materiaal te verkrijgen. Verder kan men door te polijsten hoogglans toevoegen aan producten. Daarin zijn verschillende afwerkingsgraden mogelijk. Bovendien is polijsten en slijpen een manier om rvs materialen na enkele maanden of jaren van gebruik weer te ontdoen van krassen of beschadigingen die zouden ontstaan zijn.