Brug slaan tussen ondernemingen en digitale vooruitgang

Meerdere studies tonen aan dat kmo’s in Vlaanderen een aanzienlijke achterstand hebben in het digitaliseringsproces. Deze digitale kloof tussen grote en kleine ondernemingen bedreigt niet alleen hun concurrentievermogen, maar heeft ook gevolgen voor de Vlaamse economie als geheel. In een tijd waarin digitale technologie de sleutel is tot groei en concurrentievoordeel, is het essentieel om deze kloof te dichten.

Onderzoek wijst uit dat grotere ondernemingen (> 250 medewerkers) aanzienlijk geavanceerder zijn in het toepassen van digitale technologieën dan hun kleinere tegenhangers (<50 medewerkers). Bijvoorbeeld, het gebruik van big data en de implementatie van standaardsoftwarepakketten zoals ERP en CRM zijn er veel frequenter te vinden. Op het gebied van de implementatie van artificiële intelligentie (AI) zijn er ook aanzienlijke verschillen, zoals blijkt uit gegevens van de meest recente AI-barometer (2022). Ongeveer 40% van de ondernemingen met meer dan 250 medewerkers maakt gebruik van machine learning-technologie, terwijl dit percentage bij ondernemingen met minder dan 50 medewerkers rond de 8% schommelt.  

De digitale kloof tussen grote en kleine Vlaamse bedrijven bedreigt de competitiviteit. Gelukkig beschikt Vlaanderen over aanzienlijke digitale expertise en een uitgebreid ecosysteem van onderzoeksinstellingen en kenniscentra. Ze bieden waardevolle kansen, maar er is ook een uitdaging. Deze organisaties opereren vaak in afzonderlijke silo’s en op verschillende maturiteitsniveaus (TRL’s). De expertise rond digitalisering is versnipperd en niet transparant voor ondernemingen, vooral voor kleine en middelgrote (kmo’s). Een gebrek aan laagdrempelige informatie, ondersteuning en individuele begeleiding draagt bij aan beperkte valorisatie van onderzoeksresultaten, omdat onderzoeksinstellingen onvoldoende verbonden zijn met het ondernemingsweefsel, met name met kmo’s. Het is essentieel om deze obstakels te overwinnen om de digitale kloof te dichten.

In mei 2021 werden de Voka Digihubs gelanceerd als toegankelijke poort en verbindende schakel voor kmo’s in hun digitaliseringstraject. In elke Vlaamse provincie werd een breed consortium van kennispartners opgestart, die expertise bieden in digitale technologie en onderzoeksinfrastructuur voor ondernemingen. Binnen de Digihubs werd deze expertise overzichtelijk gebundeld en laagdrempelig gepresenteerd aan kmo’s die digitaliseringsstappen willen zetten. De Digihubs creëren een win-winsituatie, waarbij ondernemingen zonder digitale expertise testen kunnen uitvoeren en partners kunnen vinden. Tegelijkertijd vergroot het project de connectiviteit tussen kennisinstellingen en ondernemingen, wat leidt tot meer vraag-gedreven onderzoek. 

Ze hebben zich bewezen als cruciale samenwerkingshubs waar ondernemingen, in samenwerking met kennisinstellingen, werken aan praktische digitale uitdagingen. Vooral voor kmo’s zonder interne R&D-afdelingen hebben deze hubs een positieve impact gehad. De laagdrempelige labo-omgeving van de Digihubs biedt niet alleen oplossingen voor huidige digitale vraagstukken maar ook mogelijkheden om te experimenteren met digitale technologieën. De financiering voor de Digihub liep in 2023 af, maar dat betekent niet dat Voka minder inzet op het ondersteunen en stimuleren van digitaliseringstrajecten bij Vlaamse ondernemingen. Integendeel, naast lopende projecten zoals infosessies, netwerken rond digitalisering, en advies over AI en CS, is Voka recent sterk betrokken bij de European Digital Innovation Hubs (EDIH’s) in Vlaanderen. Met Europese subsidies (50%) voor kmo’s, zijn in verschillende Europese lidstaten one-stop-shops gelanceerd om ondernemingen te ondersteunen bij digitale transformatie.